Nowe przepisy dotyczące kierowców
Od
18 maja zaczną obowiązywać nowe przepisy, zaostrzające sankcje wobec
kierujących pojazdami, którzy popełnią najcięższe z naruszeń w ruchu drogowym.
Służbom kontrolnym oraz sądom dano w ten sposób nowe instrumenty, które powinny
w jeszcze większym stopniu zdyscyplinować kierujących pojazdami do
przestrzegania przepisów.
Zmiany
w przepisach karnych:
1.
Kierowanie bez uprawnień
W obowiązującym stanie prawnym kierowaniu pojazdem pomimo nieposiadania stosownych
uprawnień stanowi wykroczenie (określone w art. 94 § 1 kodeksu wykroczeń), za
które przewidziana jest jedynie kara grzywny, z wyłączeniem sytuacji, gdy osoba
kierowała pojazdem w czasie obowiązywania orzeczonego przez sąd zakazu
prowadzenia pojazdów, który to czyn stanowi przestępstwo określone w art. 244
kodeksu karnego.
Począwszy od 18 maja art. 94 § 1 kw będzie miał zastosowanie jedynie wobec osób
kierujących pojazdem, na który nigdy wcześniej nie miały stosownych uprawnień.
W takim przypadku, obok kary grzywny, możliwe będzie także orzeczenie zakazu
prowadzenia pojazdów, o czym ostatecznie zdecyduje sąd.
Osoby, które pod rządami nowych przepisów, dopuszczą się kierowania pojazdem,
dla którego stosowne uprawnienie zostało im wcześniej cofnięte w drodze decyzji
administracyjnej wydanej przez właściwego starostę, wyczerpią znamiona
przestępstwa (określonego w nowym art. 180a kk), za który to czyn przewidziano
karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Niezależnie od rodzaju zastosowanej kary, sąd będzie mógł także orzec środek
karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
2.
Kierowanie w stanie nietrzeźwości
W znowelizowanych przepisach zaostrzono sankcje dla kierujących pojazdami w
stanie nietrzeźwości oraz dla kierujących, którzy - znajdując się w tym stanie
- spowodowali wypadek drogowy (zdarzenie, w którym były osoby zabite lub ciężko
ranne). W pierwszej kolejności wydłużono okres, na jaki orzekany jest środek
karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, z 10 do 15 lat, przy czym
minimalny okres, na jaki zakaz ten będzie orzekany określono na poziomie 3 lat.
Osoby kierujące pojazdem w stanie nietrzeźwości będą musiały się także liczyć z
dolegliwymi konsekwencjami finansowymi. Niezależnie od orzeczonej kary, sąd
będzie obligatoryjnie orzekał świadczenie pieniężne w wysokości nie mniejszej
niż 5 tys. złotych, w przypadku osoby po raz pierwszy dopuszczającej się
tego czynu, oraz nie mniejszej niż 10 tys. złotych, gdy osoba po raz
kolejny kierowała pojazdem w stanie nietrzeźwości. W sprawach o wypadki drogowe
spowodowane przez nietrzeźwych kierujących, sąd będzie obligatoryjnie orzekał
nawiązkę w wysokości nie mniejszej niż 10 tys. złotych.
Ponadto w kodeksie karnym wykonawczym dodano nowy art. 182a, przewidujący
możliwość orzeczenia przez sąd zmiany sposobu wykonywania zakazu prowadzenia
pojazdów na zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. Z
możliwości tej osoba będzie mogła skorzystać nie wcześniej niż po upływie co
najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku gdy zakaz prowadzenia
pojazdów orzeczono dożywotnio, po upływie co najmniej 10 lat. Istotne jest, iż
o ewentualnej zmianie sposobu wykonywania zakazu ostatecznie zdecyduje sąd.
Zmiany w przepisach o
ruchu drogowym:
1.
Zatrzymanie prawa jazdy
W ustawie o kierujących pojazdami dodano nowe przesłanki administracyjnego
zatrzymania prawa jazdy, tj. w przypadku rażącego przekroczenia prędkości
dopuszczalnej w obszarze zabudowanym (powyżej 50 km/h) oraz przewożenia
nadmiernej liczby osób. W praktyce, ujawnienie takiego czynu będzie skutkowało
zatrzymaniem dokumentu prawa jazdy w trakcie prowadzonej kontroli drogowej i
przesłaniem go do właściwego starosty, który - wydając decyzję administracyjną
- formalnie zatrzyma ten dokument - za pierwszym razem na 3 miesiące.
Należy pamiętać, iż starosta wyda powyższą decyzję niezależnie od tego, czy
prawo jazdy zostało fizycznie zatrzymane przez policjanta. Zgodnie z nowymi
przepisami, podmioty uprawnione do kontroli ruchu drogowego informują właściwego
starostę o każdym ujawnionym przypadku dopuszczenia się jednego z powyższych
czynów. Na podstawie tej informacji starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa
jazdy, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności oraz zobowiązując
kierowcę do zwrotu prawa jazdy, o ile dokument ten nie został wcześniej
zatrzymany.
Istotne
jest, iż 3-miesięczny okres, na jaki zatrzymywane będzie prawo jazdy, zacznie
biec od daty jego faktycznego zatrzymania przez policjanta, a jeżeli czynność
ta nie miała miejsca, dopiero od momentu jego zwrotu do właściwego organu
(starosty).
Ujawnienie faktu ponownego kierowania pojazdem w powyższym 3-miesięcznym
okresie, będzie oznaczało jego wydłużenie do 6 miesięcy. Kolejnym etapem będzie
cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdami - jego przywrócenie zostało
obwarowane koniecznością spełnienia wszystkich wymagań stawianych osobie po raz
pierwszy ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdami.
2. Zaostrzenie
przepisów wobec "młodych kierowców"
W ustawie – prawo o ruchu drogowym dodano nową przesłankę do cofnięcia przez
starostę uprawnienia do kierowania pojazdami. Zmiana ta dotyczy młodych
kierowców, tj. osób, które w okresie 2 lat od dnia wydania im po raz pierwszy
prawa jazdy dopuściły jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w
komunikacji (np. spowodowanie wypadku drogowego, kierowanie pojazdem w stanie
nietrzeźwości) lub trzech wykroczeń polegających na spowodowaniu
zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, kierowaniu w staniu po użyciu
alkoholu lub przekroczeniu prędkości powyżej 30 km/h. Rozwiązanie to będzie
obowiązywało do dnia 3 stycznia 2016 r. Osoby, o których mowa, będą docelowo
objęte nadzorem w ramach okresu próbnego przewidzianego w ustawie o kierujących
pojazdami, mającego wejść w życie z dniem 4 stycznia 2016 r.
3.
Usunięcie pojazdu
W ustawie – prawo o ruchu drogowym wprowadzono nowy przypadek, kiedy pojazd
zostanie obligatoryjnie usunięty z drogi na koszt jego właściciela. Przepis ten
odnosi się do sytuacji, gdy pojazdem kierowała osoba nieposiadająca stosownego
uprawnienia, a więc która nigdy uprawnienia tego nie uzyskała, bądź której
zostało ono cofnięte w drodze decyzji administracyjnej. Zgodnie z omawianą
regulacją, pojazd zostanie usunięty z drogi także w przypadku, gdy kierowała
nim osoba formalnie posiadająca stosowne uprawnienie, lecz której uprzednio
zatrzymano dokument prawa jazdy, np. w związku z przekroczeniem liczby 24
punktów.
W omawianym przypadku funkcjonariusz odstąpi od usunięcia pojazdu tylko i
wyłącznie w sytuacji, gdy możliwe będzie przekazanie go osobie znajdującej się
w nim i posiadającej uprawnienie do kierowania tym pojazdem.
Przepis, o którym mowa, z oczywistych względów nie będzie miał zastosowania w
sytuacji, gdy kierujący pojazdem legitymuje się pokwitowaniem za zatrzymany
dokument prawa jazdy, uprawniającym go do kierowania pojazdem.
(źródło: BPiRD KGP)