Zgromadzenie publiczne a przepisy prawa - Porady prewencyjne - KPP Czarnków

Wolność zgromadzenia jest jednym z elementów demokracji, który pozwala ludziom w szczególny sposób komunikować się ze sobą i wspólnie wyrażać ich poglądy. Polska jest krajem, w którym obywatele bardzo często korzystają z wolności do zgromadzeń. Powinniśmy pamiętać, że nie jest to wolność absolutna, lecz podlegająca pewnym ograniczeniom i rygorom.

Problematykę zgromadzeń reguluje wiele aktów prawnych, wśród których podstawowe znaczenie mają Konstytucja RP i ustawa Prawo o zgromadzeniach.

Charakterystyka zgromadzenia

Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osób, zwołane w celu wspólnych obrad lub wspólnego wyrażenia stanowiska. Przestrzeganie pokojowego charakteru zgromadzenia jest warunkiem korzystania z tej wolności. Traci pokojowy charakter zgromadzenie, podczas którego jego uczestnicy stosują przemoc i przymus wobec innych ludzi oraz funkcjonariuszy publicznych, a także niszczą mienie publiczne lub prywatne.

Zawiadomienie o zgromadzeniu publicznym

Organizator zgromadzenia publicznego obowiązany jest zawiadomić organ gminy w taki sposób aby wiadomość o nim dotarła nie później niż na 3 dni, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia.

Zakaz zgromadzenia i procedura odwoławcza

Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, gdy jego cel lub odbycie sprzeciwiają się prawu o zgromadzeniach lub naruszają przepisy ustaw karnych bądź gdy odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.

W takich przypadkach decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego powinna zostać doręczona organizatorowi w ciągu 3 dni od dnia zawiadomienia, nie później niż 24 godziny przed planowanym terminem rozpoczęcia zgromadzenia. Odwołanie wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji, ale jego wniesienie nie wstrzymuje wykonania decyzji. Decyzję wydaną w wyniku rozpatrzenia odwołania doręcza się organizatorowi w terminie
3 dni od dnia otrzymania odwołania.

Wyjątki dotyczące zgromadzeń publicznych

Wyjątkiem od obowiązku zawiadomienia o zgromadzeniu publicznym jest sytuacja, gdy rada gminy określi miejsca, w których takie zawiadomienie nie jest wymagane.

Istnieje również tzw. zgromadzenie „spontaniczne”, które chociaż jest instytucją nieuregulowaną w ustawie o zgromadzeniach to stanowi formę realizacji konstytucyjnej wolności zgromadzenia. Polega ono na możliwości natychmiastowej reakcji na najważniejsze wydarzenia i zmiany zachodzące w przestrzeni publicznej. Jego cechą charakterystyczną jest chęć wyrażenia opinii „na gorąco”, zajęcia określonego stanowiska w związku z jakimś nieprzewidzianym wcześniej wydarzeniem, mającym miejsce w sferze społecznej lub politycznej.

Organizacja zgromadzenia

Każde zgromadzenie publiczne powinno mieć przewodniczącego, który otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem i je zamyka. Osoba taka odpowiada za zgodny z przepisami prawa przebieg zgromadzenia. Przewodniczący ma prawo żądać opuszczenia zgromadzenia przez osobę naruszającą przepisy ustawy o zgromadzeniach albo uniemożliwia lub próbuje udaremnić zgromadzenie. Jeśli uczestnik zgromadzenia nie podporządkuje się żądaniu może zwrócić się o pomoc do Policji lub Straży Miejskiej.

Z chwilą rozwiązania lub zamknięcia zgromadzenia jego uczestnicy mają obowiązek opuścić miejsce, w którym się ono odbywało. Zgromadzenie może być też rozwiązane przez przedstawiciela organu gminy, jeżeli jego przebieg zagraża zdrowiu lub życiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza przepisy prawa o zgromadzeniach albo przepisy ustaw karnych, a przewodniczący, uprzedzony o konieczności rozwiązania zgromadzenia, wzbrania się to uczynić.

Odpowiedzialność za wykroczenia związane ze zgromadzeniem

Zgodnie z art. 52 par 2 kodeksu wykroczeń karalne jest:

• przeszkadzanie w organizowaniu lub przebiegu niezakazanego zgromadzenia,

• zwoływanie zgromadzenia bez wymaganego zawiadomienia lub przewodniczenie takiemu zgromadzeniu lub zgromadzeniu zakazanemu,

• przewodniczenie zgromadzeniu po rozwiązaniu go przez przewodniczącego lub przedstawiciela organów gminy,

• branie udziału w zgromadzeniu posiadając przy sobie broń , materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne narzędzia.

Źródło: KGP