Pozory mylą, dowód nie
2 lipca 2009 roku ruszyła ogólnopolska kampania edukacyjna Komendy Głównej Policji i Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie pod hasłem „Pozory mylą, dowód nie”. Kampania przewidziana jest do końca września br., a jej głównym celem jest zwrócenie uwagi sprzedawców oraz klientów sklepów z napojami alkoholowymi, że dorosły wygląd nie oznacza pełnoletności.
2 lipca 2009 roku ruszyła ogólnopolska kampania edukacyjna Komendy Głównej Policji i Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie pod hasłem „Pozory mylą, dowód nie”. Kampania przewidziana jest do końca września br., a jej głównym celem jest zwrócenie uwagi sprzedawców oraz klientów sklepów z napojami alkoholowymi, że dorosły wygląd nie oznacza pełnoletności.
Prowadzona kampania przypomina również sprzedawcom, że mają prawo żądać okazania dokumentu tożsamości od osoby chcącej zakupic napój alkoholowy. Art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wyraźnie stanowi: „W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy”. Jednocześnie organizatorzy kampanii przestrzegają, by dokładnie sprawdzać datę urodzenia zamieszczoną na dokumencie. Od stycznia 2001 roku dowody osobiste wydawane są również osobom poniżej 18. roku życia i różnią się tylko datą ważności (wydawane na 5 lat). Do roku 2001 funkcjonowały tymczasowe dowody osobiste, które wyraźnie odróżniały się od tych wydawanych osobom dorosłym. Jednak od ponad ośmiu lat w polskim prawie nie ma nawet pojęcia dowodu tymczasowego.
Kampania uświadamia także, że duże znaczenie w przeciwdziałaniu sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim ma właściwa postawa i reakcja świadków takich zdarzeń.
Jak wynika z przeprowadzonych przez TNS OBOP w 2008 roku na zlecenie Browarów Polskich badań, aż 56% sprzedawców nie prosi o okazanie dokumentu tożsamości w przypadku wątpliwości, co do wieku klienta. 96% badanych Polaków twierdzi, że sprzedaż napojów alkoholowych małoletnim jest zjawiskiem negatywnym, ale aż 80% uznaje, że osoby do 18 roku życia mają w Polsce łatwy dostęp do alkoholu.
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż osoby małoletnie chwytają się różnych kruczków, aby zdobyć alkohol. W sklepach twierdzą, że kupują alkohol osobom dorosłym, albo sami udają dorosłych poprzez poważny ubiór lub makijaż. Często tłumaczą, że zapomnieli dowodu osobistego lub przyniosą go za chwilę.
Sprzedaż alkoholu niepełnoletnim to przestępstwo, za które przewidziane są surowe sankcje, włącznie z utratą zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Art. 43 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi stanowi:
1. Kto sprzedaje lub podaje napoje alkoholowe w wypadkach, kiedy jest to zabronione albo bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, podlega grzywnie.
2. Tej samej karze podlega kierownik zakładu handlowego lub gastronomicznego, który nie dopełnia obowiązku nadzoru i przez to dopuszcza do popełnienia w tym zakładzie przestępstwa w ust. 1.
3. W razie popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 albo 2 można orzec przepadek napojów alkoholowych chociażby nie były własnością sprawcy, można także orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, polegającej na sprzedaży lub podawaniu napojów alkoholowych.
4. Orzekanie w sprawach o przestępstwa określone w ust. 1 i 2 następuje na podstawie przepisów o postępowaniu karnym.
Komenda Powiatowa Policji w Czarnkowie również włączyła się w działania w ramach prowadzonej kampanii. Do działań tych zaktywowano policjantów służby patrolowej, dzielnicowych oraz specjalistę do spraw nieletnich. W głównej mierze skupiali się oni na edukacji sprzedawców w sklepach z napojami alkoholowymi. Pomocne w tym były przygotowane w ramach prowadzonej kampanii materiały edukacyjne tj.:
- ulotki (przypominające sprzedawcom o prawnym zakazie sprzedaży alkoholu osobom do 18 roku życia oraz o prawie do żądania okazania dokumentu tożsamości w razie wątpliwości, co do pełnoletniości osoby chcącej zakupić alkohol),
- plakaty (jeden z dziewczynką, drugi z chłopcem – przypominające, że dorosły wygląd nie oznacza pełnoletniości),
- naklejka z napisem „18.Alkohol. Tylko dla pełnoletnich” (przypominająca klientom sklepów z alkoholem o zakazie jego sprzedaży małoletnim oraz zachęcające do czynnej reakcji świadków na próby sprzedaży alkoholu małoletnim).
Policjanci informowali również sprzedawców o konsekwencjach wynikających ze sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim i sposobach jak uniknąć łamania prawa.
Z relacji policjantów biorących udział w działaniach wynika, że sprzedawcy bardzo chętnie przyjmowali ofiarowane im materiały informacyjne i potwierdzali ich przydatność w codziennej pracy. Niektórzy otwarcie przyznawali, że mają problem w egzekwowaniu dokumentu tożsamości od młodych ludzi, którzy chcą zakupić alkohol, a przekazane materiały znacznie im to ułatwią.
Do kampanii może włączyć się każdy. Dzięki naszej wspólnej aktywnej postawie możemy ustrzec młodzież przed zgubnym wpływem alkoholu. Pamiętajmy, że alkohol działa na organizm młodego człowieka inaczej niż na dorosłego. Mamy nadzieję, że dzięki kampanii sprzedawcy oraz świadkowie sprzedaży zaczną zwracać uwagę na ten problem.